Φαρμακολογία

Η αλήθεια είναι πως αρκετά ψυχιατρικά φάρμακα (αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά κυρίως) συνδέονται με την αύξηση βάρους και αυτή είναι μία πολύ συχνή ερώτηση που κάνουν οι θεραπευόμενοι,

δηλαδή αν με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα 

θα αυξηθεί βάρος μου.

Όμως δεν προκαλούν όλα τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα αύξηση βάρους και όποιος παίρνει αντικαταθλιπτικά δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα αυξηθούν τα κιλά του. 

Αντιθέτως είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο με την χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων να μην αυξάνεται το βάρος και σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και να μειώνεται, στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι παράλληλα με τις φαρμακευτικές θεραπείες είναι προτεινόμενο και σωστό να ακολουθείται και ένας υγιεινός τρόπος ζωής και διατροφής μαζί με άσκηση και γυμναστική.

Τα αντικαταθλιπτικά τα οποία είναι περισσότερο πιθανό να προκαλέσουν σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους περιλαμβάνουν την μιρταζαπίνη, την παροξετίνη, την εσιταλοπράμη, την σερτραλίνη, την ντουλοξετίνη, και την σιταλοπράμη.

Τα στοιχεία σε γενικές γραμμές δείχνουν ότι περίπου στο 21% των όσων λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί να παρατηρηθεί μακροπρόθεσμα μία αύξηση βάρους (περίπου 5 κιλών, ή και περισσότερο σε ορισμένους ασθενείς).

Οι πιθανότητες για σημαντική αύξηση βάρους ≥5%, παρατηρούνται ή τους πρώτους μήνες ή τον 2ο και 3ο χρόνο συνέχισης της φαρμακευτικής αγωγής.

Δεν συνδέονται όμως όλα τα αντικαταθλιπτικά το ίδιο με την αύξηση βάρους.

Πιο συγκεκριμένα η Σερτραλίνη έχει γενικά χαμηλές προς μέτρια πιθανότητες για αύξηση βάρους. Άλλα αντικαταθλιπτικά, όπως η βορτιοξετίνη,

η φλουοξετίνηκαι η βουπροπιόνη δεν συνδέονται με την αύξηση του βάρους, και μάλιστα μερικοί άνθρωποι μπορεί ακόμα και να χάσουν βάρος με τη λήψη αυτών στην κατάλληλη δοσολογία.

Σε κάθε περίπτωση φυσικά θα πρέπει ο κάθε θεραπευόμενος -η να συζητά με τον γιατρό του-της,

την επιλογή της κατάλληλης φαρμακευτικής θεραπείας ώστε να επιτευχθεί  το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Έχουν γίνει πολλές έρευνες και μελέτες και οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία για άτομα ηλικίας 18 έως 80 ετών στα οποία είχαν συνταγογραφηθεί πρόσφατα αντικαταθλιπτικά.

Οι ερευνητές έλεγξαν  το βάρος των ασθενών σε έξι μήνες, ένα χρόνο και δύο χρόνια αφότου άρχισαν να παίρνουν ένα από τα οκτώ πιο κοινά αντικαταθλιπτικά.

Συνολικά, οι χρήστες λαμβάνοντας Βουπροπιόνη πήραν το λιγότερο βάρος σε σύγκριση με τους χρήστες άλλων αντικαταθλιπτικών, δήλωσαν οι ερευνητές.

Μια αύξηση βάρους 5% ή περισσότερο θεωρήθηκε κλινικά σημαντική.

Αν και υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι ασθενείς και οι κλινικοί τους γιατροί μπορεί να επιλέξουν ένα αντικαταθλιπτικό έναντι ενός άλλου,

η αύξηση του βάρους είναι μια σημαντική παρενέργεια που συχνά οδηγεί τους ασθενείς να σταματήσουν τη φαρμακευτική αγωγή τους.

Οι ασθενείς και οι κλινικοί γιατροί τους, θα μπορούσαν να εξετάσουν την αύξηση του βάρους ως έναν από τους λόγους για την επιλογή ενός φαρμάκου που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες τους.

Πάντα σε κάθε φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία θα πρέπει να σταθμίζεται το κόστος και το όφελος,

για την βελτίωση της κατάστασης του ασθενούς,

αυτή ουσιαστικά είναι η ιατρική σκέψη  σε κάθε ιατρική ειδικότητα και αυτή πρέπει να ακολουθείται.

Δημήτρης Οικονόμου 

Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής

www.psychiatros-neasmyrni.gr

Η κύρια ένδειξη χορήγησης, είναι οι αγχώδεις διαταραχές και η βραχυχρόνια (λίγων μηνών) συμπτωματική θεραπεία του έντονου, άγχους. 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν έχουν ένδειξη στο άγχος και στην υπερένταση που δημιουργούνται από προβλήματα της καθημερινής ζωής. Δεν είναι καθόλου ωφέλιμο,αντίθετα μπορεί να είναι βλαπτικό για την υγεία μας, να παίρνει κάποιος βενζοδιαζεπίνες για χρόνια.

Oι βενζοδιαζεπίνες χορηγούνται στον αλκοολισμό, στο σύνδρομο στέρησεως του οινοπνεύματος (delirium tremens), ως συμπληρωματική θεραπεία, αλλά συνήθως το αποφεύγουμε λόγω του κινδύνου εξάρτησης των αλκοολικών. Tα μεγάλης ισχύος παράγωγα έχουν χρησιμότητα στις διαταραχές πανικού και στην επιληψία, αλλά μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα εξάρτησης.

Οι βενζοδιαζεπίνες έχουν ευρύτατη χρήση , επειδή είναι λιγότερο τοξικές και η εξάρτηση που προκαλούν είναι σπανιότερη και ηπιότερη από παλαιότερα φάρμακα στην ψυχιατρική όπως τα βαρβιτουρικά.

Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη φαρμακοκινητική συμπεριφορά ανάμεσα στα διάφορα παράγωγα και παρέχεται έτσι η δυνατότητα επιλογής της κατάλληλης βενζοδιαζεπίνης για συνεχή (αγχολυτική) ή βραχεία (υπνωτική) δράση.

Tα μακράς διάρκειας δράσης σκευάσματα μπορούν να χορηγούνται σε εφάπαξ ημερήσια δόση, ενώ σκευάσματα με βραχεία ημιπερίοδο ζωής απαιτούν συχνότερη χορήγηση.

H χορήγηση σε παιδιά πρέπει κατά το δυνατό να αποφεύγεται.

Τα αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά χάπια περιβάλλονται από πολλούς μύθους και ανησυχία σχετικά με τη δράση και τις παρενέργειές τους. Συχνά ακούμε ανθρώπους να κατηγορούν τέτοιου είδους σκευάσματα ως χάπια των τρελών, ως χάπια που σε κάνουν να μοιάζεις με ζόμπι ή ως χάπια που σε κάνουν «αργό» και κοιμισμένο ή χαζοχαρούμενο. Μάλιστα, συχνά ακούμε ότι δε χρειάζεται κανείς να πάρει αντικαταθλιπτικά, αλλά το σωστότερο θα ήταν να αλλάξει ο ίδιος ή να το παλέψει μόνος και άλλα πολλά αντίστοιχα.

Η αλήθεια, όμως, είναι διαφορετική. Στην πραγματικότητα, τα αντικαταθλιπτικά είναι ένα εργαλείο, που βοηθά παγκοσμίως μία μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να αντιμετωπίσει διάφορες δυσκολίες και να αντεπεξέλθει στην καθημερινότητα αξιοπρεπώς, λειτουργικά και χωρίς να ταλαιπωρείται.

Μάλιστα οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι εθιστικά, δειγερτικά ούτε ηρεμιστικά. Αντίθετα, αυτά λειτουργούν εξισορροπητικά στους νευροδιαβιβαστές κι επιφέρουν τη λεγόμενη νορμοθυμία, δηλαδή την αίσθηση ισορροπίας. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι είναι καλό να λαμβάνονται άσκοπα και άκριτα, με το παραμικρό συναίσθημα θλίψης ή σε μία δύσκολη κατάσταση. Αν και τα χάπια αυτά μπορεί να τα προμηθευτεί κανείς χωρίς συνταγογράφηση στην Ελλάδα, είναι απαραίτητο να λάβει πρώτα τη γνώμη ενός ειδικού, πριν προβεί στη λήψη τους. Τα αντικαταθλιπτικά είναι μία θεραπευτική αγωγή που απαιτεί δέσμευση και συνέπεια από το άτομο.

Τι είναι τα αντικαταθλιπτικά;

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τα αντικαταθλιπτικά παρασκευάστηκαν πρώτη φορά κατά τη δεκαετία του ’50-’60 για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, εξ ’ου και το όνομά τους. Σήμερα, αποτελούν θεραπεία εκλογής και για άλλες διαταραχές εκτός από την κατάθλιψη. Συγκεκριμένα, μπορούν να χορηγηθούν σε περιπτώσεις όπως είναι η διαταραχή πανικού, το μετατραυμτικό stress (PTSD) ή η γενικευμένη διαταραχή άγχους, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, οι διατροφικές διαταραχές, οι διαταραχές σωματοποίησης (όταν δηλαδή ένα ψυχικό πρόβλημα εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα), η προεμμηνορυσιακή δυσφορική διαταραχή κ.α.

Σε άλλες περιπτώσεις, τα αντικαταθλιπτικά χορηγούνται από τον ιατρό ως συμπληρωματική θεραπεία σε άλλες καταστάσεις, όπως είναι η αϋπνία, ο χρόνιος πόνος και οι ημικρανίες. 

Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα στοχεύουν στη βελτίωση και τη διόρθωση της δράσης των νευροδιαβιβαστών. Οι νευροδιαβιβαστές είναι βιοχημικές ενώσεις, που απελευθερώνονται από τους νευρώνες προκειμένου να επιτευχθεί η νευρωνική επικοινωνία. Η έκκριση και η λειτουργία των νευροδαβιβαστών πολλές φορές μπορεί να διαταραχθούν για διάφορους λόγους. Από τους πιο γνωστούς νευροδιαβιβαστές είναι η σεροτονίνη, η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη. Αυτοί μάλιστα εμπλέκονται στη διαμόρφωση της διάθεσης και της συμπεριφοράς. Κάποιο πρόβλημα με αυτούς τους νευροδιαβιβαστές μπορεί να εκδηλωθεί με διαταραχές της διάθεσης, παθολογικό άγχος και άλλα προβλήματα. Τα αντικαταθλιπτικά, λοιπόν, στοχεύουν στην «επιδιόρθωση» αυτής της διαταραχής της ισορροπίας των νευροδιαβιβαστών, που εκδηλώνεται με διάφορα ενοχλητικά συμπτώματα.

Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι τα αντικαταθλιπτικά δε δρουν αμέσως. Μάλιστα, χρειάζονται αρκετές ημέρες για να λειτουργήσουν. Η βελτίωση των συμπτωμάτων μπορεί να πάρει έως κι 6 εβδομάδες.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι αντικαταθλιπτικών, τα οποία χωρίζονται ανάλογα με τον το μηχανισμό δράσης τους σε διαφορετικά μέρη – συστήματα του εγκεφάλου. Κάθε τύπος φαρμάκου αποτελείται από διαφορετικά μόρια και προφίλ δράσης. Ανάλογα με την περίπτωση και το προφίλ του ασθενή, ο ιατρός είναι ο καταλληλότερος άνθρωπος για να αποφασίσει ποιο είδος αντικαταθλιπτικού θα χορηγήσει.

Kάποιοι τύποι των αντικαταθλιπτικών είναι οι εξής:

Αντικαταθλιπτικά νέας γενιάς 

SSRIs

Πρόκειται για τους επιλεκτικούς αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης, οι οποίοι μάλιστα συνταγογραφούνται συχνότερα από άλλα αντικαταθλιπτικά. Αυτά εμποδίζουν την επαναπρόσληψη, δηλαδή την απορρόφηση, της σεροτονίνης. Για αυτό, ονομάζονται και επιλεκτικοί, αφού δεν επιδρούν σε άλλους νευροδιαβιβαστές, όπως είναι η ντοπαμίνη. Έτσι, συμβάλλουν στη βελτίωση της λειτουργίας των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο και τη λήψη & μεταφορά μηνυμάτων. Χορηγούνται σε περιπτώσεις διαταραχών διάθεσης (μείζονα κατάθλιψη), αγχωδών διαταραχών, ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Σε σύγκριση με πιο παλιά αντικαταθλιπτικά, τα SSRIs συνοδεύονται από λιγότερες παρενέργειες.

Μερικά SSRIs είναι τα εξής:

• Παροξετίνη (Seroxat)
• Eσιταλοπράμη (Cipralez, Entact)
• Φλουοξετίνη (Ladose)
• Φλουβοξαμίνη (Dumyrox)
• Σιταλοπράμη (Seropram)
• Σερτραλίνη (Zoloft)

SΝRIs

Οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και της νοραδρεναλίνης (SNRIs) εκτός από τη σεροτονίνη επιδρούν και στη νορεπινεφρίνη, με αποτέλεσμα να συμβάλουν στη σταθεροποίηση του συναισθήματος και της διάθεσης. Συνήθως, χορηγούνται σε περιπτώσεις μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου, αγχωδών διαταραχών, χρόνιου πόνο και ινομυαλγίας.

Μερικά SΝRIs είναι τα εξής:

• Bενλαφαξίνη (Effexor)
• Ντουλοξετίνη (Cymbalta)

NASSAs

Πρόκειται για τους ανταγωνιστές ή αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης και αποτελούν αποτελεσματική θεραπεία για την κατάθλιψη με στοχευμένο μηχανισμό σε αυτήν. Συγκεκριμένα, αυξάνουν τα επίπεδα νοραδρεναλίνης και σεροτονίνης στις συνάψεις των νευρώνων. Μπορεί να χορηγηθούν, επίσης, σε διαταραχές άγχους και διαταραχές της προσωπικότητας, όπως είναι η οριακή ή οιστριονική διαταραχή.

Μερικά NASSAs είναι τα εξής:

• Μιανσερίνη
• Μιρταζαπίνη (Remeron)

NDRIs

Είναι οι αναστολείς επαναπρόσληψης της νορεπινεφρίνης και της ντοπαμίνης. Είναι χρήσιμοι στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, καθώς προσφέρουν κινητοποίηση, αφού επιδρούν στο προμετωπιαίο φλοιό, με αποτέλεσμα να αυξάνουν την ενέργεια και να τονώνουν το άτομο. Προτείνεται σε άτομα με συμπτώματα, όπως είναι η υπνηλία, η κλινοφιλία κ.α. Το πιο γνωστό ΝDRI είναι η βουπροπιόνη (Wellbutrin).

NaRIs ή NSRIs

Οι αναστολείς επαναπρόσληψης νορεπινεφρίνης είναι ευρέως διαδεδομένοι για την αποτελεσματικότητά τους σε συμπτώματα διαταραχής ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Κυρίως η ατομοξετίνη (Strattera). Ένα άλλο είδος NSRI, η ρεβοξετίνη πολλές φορές έχει αμφισβητηθεί ως κατάλληλο για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

SMSs

Είναι οι τροποποιητές και διεγέρτες των υποδοχέων σεροτονίνης, που συγκαταλέγεται στα τελευταίας γενιάς αντικαταθλιπτικά. Μεταξύ άλλων, βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες. Η βορτιοξετίνη είναι ένα από αυτά.

SARIs

Οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και ανταγωνιστής των 5-HT2 υποδοχέων. Στοχεύουν στην ανακούφιση από συμπτώματα, όπως είναι η αϋπνία, η καταθλιπτική διάθεση και η ψυχοκινητική ανησυχία.

Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα εξής:

• Tραζοδόνη (Trittico, Desyrel)
• Nεφαζοδόνη (Dutokin) 

Αυτή η ερώτηση μπορεί να απαντηθεί από το θεράποντα ιατρό σας. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, τα αντικαταθλιπτικά χορηγούνται όταν ένα άτομο αδυνατεί να αντεπεξέλθει στην καθημερινότητα ή όταν αρνητικά συναισθήματα, όπως το άγχος, ο θυμός και η θλίψη, υπερβαίνουν τα όρια του. Μία ακόμη περίπτωση χορήγησης αντικαταθλιπτικών, είναι η υπάρξη σοβαρών ψυχικών διαταραχών, όπως είναι η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, η διπολική διαταραχή ή κάποιες διαταραχές προσωπικότητας.

Ένας συχνός φόβος σχετικά με τα αντικαταθλιπτικά είναι ότι θα αλλάξει η προσωπικότητα του ατόμου, που θα τα πάρει, ή ότι θα δεσμευτεί με αυτά για όλη του τη ζωή. Όσον αφορά την πρώτη, αρκετά συχνή, πεποίθηση, αυτή δεν έχει καμία απολύτως επιστημονική βάση. Τα αντικαταθλιπτικά επεμβαίνουν σε μέρη του εγκεφάλου, που ρυθμίζουν το συναίσθημα και τη διάθεση, με στόχο την εξισορρόπησή τους. Έτσι, δίνουν ένα κίνητρο στο άτομο να αντιμετωπίσει με καλύτερη ψυχολογία ενδεχόμενα προβλήματα, που αντιμετωπίζει ή να ανακουφιστεί από εξαιρετικά δύσκολα συμπτώματα και από τη δυσφορία.

Σε πρώτη φάση, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, ο οποίος είναι ο πιο αρμόδιος να ανταποκριθεί στις δικές σας ιδιαίτερες ανάκγες, να σας συμβουλεύσει και να σας καθοδηγήσει προς τη σωστότερη επιλογή.

Σημαντικό είναι η φαρμακευτική αγωγή να συνδυάζεται με ψυχοθεραπεία. Αρνητικά συμπτώματα και ψυχολογικές δυσκολίες δεν προκύπτουν από κάποιον ιό που κολλήσαμε, το οποίο θα θεραπεύσουμε με ένα φάρμακο. Αν και υπάρχουν σύνθετες ψυχιατρικές διαταραχές με βιολογική και κληρονομική βάση, συνήθως, οι ψυχολογικές δυσκολίες αποτελούν απόρροια του τρόπου ζωής του ατόμου και των επιλογών που κάνει. Έτσι, είναι σημαντικό να δράσει κανείς ολιστικά, ώστε να ζήσει μία ζωή από την οποία αντλεί ικανοποίηση.

Προσοχή! Τα αντικαταθλιπτικά δεν πρέπει να λαμβάνονται κατά βούληση ή να διακόπτεται απότομα η λήψη τους.

Ακόμη κι αν τώρα σου φαίνεται βουνό, κάνε απλώς το πρώτο βήμα και απευθύνσου σε ένα ειδικό. Αυτό είναι αρκετό για να δεις τα πράγματα να καλυτερεύουν.

TCAs

Πρόκειται για τα λεγόμενα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, τα οποία πήραν το όνομά τους από τους 3 δακτυλίους που έχουν στη χημική τους δομή. Χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κατάθλιψης, του παθολογικού άγχους και του χρόνιου πόνου. Είναι αρκετά αποτελεσματικά φάρμακα, αλλά επειδή ανήκουν σε προηγούμενη γενιά παρουσιάζουν περισσότερες παρενέργειες σε σχέση με τα νεότερα αντικαταθλιπτικά.

Τα TCAs είναι τα εξής:

• Aμιτριπτυλίνη (Minitran)
• Kλομιπραμίνη (Anafranil)

ΜΑΟΙs

Oι αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης αναστέλλουν τη δράση αυτής, η οποία είναι ένα ένζυμο στον εγκέφαλο, που συμβάλει στη διάσπαση της σεροτονίνης. Χορηγώντας αυτό το φάρμακο, διασπάται λιγότερη σεροτονίνη, άρα συγκεντρώνεται περισσότερη, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του συναισθήματος. Χορηγούνται ακόμη, κυρίως σε περίπτωση που δε λειτουργήσουν, άλλα νεότερα φάρμακα, όπως είναι τα SSRIs και SNRIs.

Τα MAOIs είναι τα εξής

• Φαινελζίνη (Nardil)
• Τρανυλκυπρομίνη
• Ισοκαρβοξαζίδη 

Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορούν να είναι ένας σημαντικός σύμμαχος για τους ανθρώπους που αγωνίζονται με την κατάθλιψη. Όμως, όπως όλα τα φάρμακα, είναι δυνατόν να προκαλέσουν παρενέργειες, για αυτό είναι σημαντικό να είστε ενήμεροι για τις αλλαγές στον οργανισμό σας όταν αρχίσετε οποιαδήποτε νέα φαρμακευτική αγωγή.

Εάν έχετε οποιεσδήποτε παρενέργειες από κάποιο αντικαταθλιπτικό, ενημερώστε αμέσως τον γιατρό σας και για πολλές από τις ήπιες παρενέργειες, μπορεί να βοηθήσουν μερικά απλά βήματα. Εδώ είναι μερικές προτάσεις για τη διαχείριση για τις ήπιες παρενέργειες αντικαταθλιπτικών, αλλά πάντα να έρθετε σε συνεννόηση με τον γιατρό σας.

Ξηροστομία. Εκτός από το να πίνετε νερό, βοηθά να μασάτε τσίχλες χωρίς ζάχαρη και βουρτσίστε τα δόντια σας συχνά.

Δυσκοιλιότητα. Τρώτε δημητριακά ολικής αλέσεως, δαμάσκηνα και χορταστικές μερίδες φρούτων και λαχανικών. Η ενυδάτωση επίσης είναι σημαντική.

Εάν έχετε δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να προσαρμόσει τη φαρμακευτική σας αγωγή και να ανακουφίσει αυτό το πρόβλημα.

Ζάλη. Ξαφνικές αλλαγές στη θέση του σώματος σας, μπορεί να οδηγήσουν σε μια απότομη πτώση της πίεσης του αίματος και να προκληθεί ζάλη. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, να μετακινήστε αργά όταν σηκωθείτε από μια καρέκλα ή από το κρεβάτι. Επίσης, βοηθά και εδώ η καλή ενυδάτωση.

Υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας. Αυτό το ζήτημα συνήθως παρουσιάζεται στην αρχή της θεραπείας και δε διαρκεί πολύ καιρό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να βοηθήσει αν πάρετε τα φάρμακα κατά την κατάκλιση, αλλά ρωτήστε τον γιατρό σας σχετικά με αυτό. Αν αισθάνεστε υπνηλία, μην οδηγείτε ή μην κάνετε βαριές και επικίνδυνες εργασίες.

Προβλήματα στον ύπνο. Συχνά αυτό βελτιώνεται μετά από λίγες εβδομάδες, αλλά μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής από τον γιατρό σας .

Ναυτία. Συχνά, η ναυτία εξαφανίζεται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Ίσως βοηθήσει να παίρνετε το φάρμακο αμέσως μετά από ένα σημαντικό γεύμα, κάτι που συχνά προτείνουν οι ψυχίατροι.

Νευρικότητα. Ίσως να αισθάνεστε νευρικός ή ανήσυχος όταν αρχίσετε να παίρνετε ένα φάρμακο. Τα συναισθήματα εκνευρισμού μπορεί να περάσουν μέσα σε λίγες εβδομάδες. Όμως σε σχετικά σπάνιες περιπτώσεις, η νευρικότητα μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει: μερικές φορές είναι πρώιμο σύμπτωμα επιδείνωσης της κατάθλιψης ή μανία, για αυτό ενημερώστε τον θεράποντα ιατρό.

Κεφαλαλγία. Επεισόδια κεφαλαλγίας μπορούμε να έχουμε στην αρχή με διάφορη συχνότητα. Για κάποιους εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Σεξουαλικά προβλήματα. Μερικές φορές τα σεξουαλικά προβλήματα είναι παροδικά ή δε σχετίζονται με το φάρμακο. Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τα σεξουαλικά προβλήματα που επιμένουν για περισσότερο από λίγες εβδομάδες.

1. Αν τυχόν παρενέργειες αντικαταθλιπτικών συνεχίζουν να σας ενοχλούν, ο γιατρός σας μπορεί να αλλάξει τη δοσολογία σας, την ώρα της ημέρας που παίρνετε το φάρμακο, μπορεί να συστήσει αλλαγές ή συνδυασμούς φαρμάκων, ή αντικατάσταση φαρμάκων με άλλες μορφές θεραπείας. Πάρτε όλα τα φάρμακα, σύμφωνα με τις οδηγίες, και μην σταματήσετε να τα παίρνετε απότομα χωρίς να μιλήσετε με τον γιατρό σας πρώτα. Ακόμη και για αυτές τις απλές συμβουλές διαχείρισης σε ήπιες παρενέργειες αντικαταθλιπτικών, να έρθετε πρώτα σε επαφή μαζί του .

Πηγή: Harvard medical school

Επιμέλεια θέματος

Δημήτρης Οικονόμου Ψυχίατρος

website: http://www.psychiatros-neasmyrni.gr/

Η αρθρογραφία του γιατρού στο mediteam: https://mediteam.gr/category/οικονομου/

Κωνσταντινόπουλος Παναγιώτης Ειδικός παθολόγος

Ενδείξεις

Αντιμετώπιση του άγχους, ιδίως του άγχους που συνοδεύεται από κατάθλιψη και της διαταραχής πανικού με ή χωρίς αγοραφοβία.

Ο χρόνος χορήγησης του ΧΑΝΑΧ, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου της σταδιακής μείωσης δεν πρέπει να υπερβαίνει τους τρεις μήνες.

Ειδικά για τη διαταραχή πανικού η αγωγή μπορεί να διαρκέσει έξι μήνες υπό τακτική ιατρική παρακολούθηση.

Οι βενζοδιαζεπίνες συνιστώνται μόνον όταν οι διαταραχές είναι βαριάς μορφής, δημιουργούν ανικανότητα ή προκαλούν στον ασθενή έντονη δυσφορία.

Δοσολογία και Τρόπος Χορήγησης

Η αγωγή θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν βραχύτερης διάρκειας. Ο ασθενής πρέπει να επανεξετάζεται τακτικά και να εκτιμάται η αναγκαιότητα συνέχισης της αγωγής, ειδικότερα στην περίπτωση που είναι ελεύθερος συμπτωμάτων. Γενικά η συνολική διάρκεια της αγωγής δεν πρέπει να ξεπερνάει τις 8-12 εβδομάδες, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου σταδιακής διακοπής της.

Ειδικά για τη διαταραχή πανικού η αγωγή μπορεί να διαρκέσει έξι μήνες υπό τακτική ιατρική παρακολούθηση. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις είναι δυνατόν να απαιτηθεί παράταση της αγωγής πέραν της μέγιστης συνιστώμενης διάρκειας. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να γίνει προηγουμένως επανέλεγχος της κατάστασης του ασθενή από ειδικό γιατρό.

Η βέλτιστη δοσολογία της αλπραζολάμης πρέπει να εξατομικεύεται με βάση τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και την ατομική ανταπόκριση του ασθενή. Σε λίγους ασθενείς, οι οποίοι χρειάζονται μεγαλύτερες δόσεις η δοσολογία πρέπει να αυξάνεται με προσοχή για να αποφευχθούν τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες. Όταν χρειάζονται μεγαλύτερες δόσεις, η βραδινή δόση πρέπει να αυξάνεται πριν από τις ημερήσιες δόσεις.

Γενικά, οι ασθενείς που δεν είχαν πάρει προηγουμένως ψυχοτρόπα φάρμακα θα χρειασθούν μικρότερες δόσεις από εκείνους που έχουν ήδη υποβληθεί σε θεραπεία με ήπια ηρεμιστικά, αντικαταθλιπτικά ή υπνωτικά ή έχουν ιστορικό χρόνιου αλκοολισμού. Συνιστάται να ακολουθείται η γενική αρχή χρήσης της χαμηλότερης δραστικής δόσης ώστε να αποκλεισθεί η εμφάνιση υπερκαταστολής ή αταξίας.

Διακοπή της θεραπείας

Η δοσολογία θα πρέπει να μειώνεται βαθμιαία, σύμφωνα με τους κανόνες της σωστής ιατρικής πρακτικής. Συνιστάται, η ημερήσια δοσολογία της αλπραζολάμης να μειώνεται όχι περισσότερο από 0,5 mg κάθε τρεις ημέρες. Πιθανά για μερικούς ασθενείς να χρειάζεται η μείωση της δοσολογίας με ακόμα βραδύτερο ρυθμό.

Ενδείξεις

Η σερτραλίνη ενδείκνυται για την αντιμετώπιση:

• Των μειζόνων καταθλιπτικών επεισοδίων. Πρόληψη υποτροπής και επανεμφάνισης μειζόνων καταθλιπτικών επεισοδίων.
• Της διαταραχής πανικού, με ή χωρίς αγοραφοβία.
• Της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, σε ενήλικες και παιδιατρικούς ασθενείς ηλικίας 6-17 ετών.
• Της κοινωνικής αγχώδους διαταραχής.
• Της διαταραχής μετατραυματικού άγχους Δοσολογία1

Αρχική θεραπεία

Κατάθλιψη και Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή:

Η θεραπεία με σερτραλίνη θα πρέπει να αρχίζει με μία δόση των 50 mg ημερησίως.

Διαταραχή Πανικού, Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους και Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή:

Η θεραπεία θα πρέπει να αρχίζει με 25 mg ημερησίως. Η δόση αυτή θα πρέπει να αυξηθεί σε 50 mg μία φορά ημερησίως, μετά από διάστημα μίας εβδομάδας. Έχει αποδειχθεί ότι αυτό το δοσολογικό σχήμα μειώνει τη συχνότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών που παρατηρούνται στην αρχή της θεραπείας και είναι χαρακτηριστικές της διαταραχής πανικού.

Τιτλοποίηση

Κατάθλιψη, Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, Διαταραχή Πανικού, Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή και Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους

Οι ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη δόση των 50 mg μπορεί να ωφεληθούν από αυξήσεις της δόσης. Οι μεταβολές της δόσης θα πρέπει να γίνονται ανά 50 mg, σε χρονικά διαστήματα τουλάχιστον μίας εβδομάδας, μέχρι μίας μέγιστης ημερήσιας δόσης των 200 mg. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο χρόνος ημίσειας ζωής της απομάκρυνσης της σερτραλίνης είναι 24 ώρες, οι μεταβολές της δόσης δεν πρέπει να γίνονται σε διαστήματα συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα. Η έναρξη του θεραπευτικού αποτελέσματος μπορεί να παρατηρηθεί εντός 7 ημερών. Όμως, συνήθως απαιτούνται μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα για να εμφανιστεί θεραπευτική ανταπόκριση, ιδιαίτερα στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Θεραπεία συντήρησης

Η δοσολογία κατά την διάρκεια μακροχρόνιας θεραπείας θα πρέπει να διατηρείται στο κατώτερο αποτελεσματικό επίπεδο, με επακόλουθη προσαρμογή ανάλογα με την θεραπευτική ανταπόκριση.

Τρόπος Χορήγησης1

Η σερτραλίνη θα πρέπει να χορηγείται μία φορά την ημέρα, είτε το πρωί είτε το βράδυ.

Το δισκίο της σερτραλίνης μπορεί να ληφθεί με ή χωρίς τροφή.Από στόματος χρήση.